Patron - Społeczne Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego STO

Patron

Społeczne Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego STO

       Nasz Patron Jan Nowak – Jeziorański to postać wyjątkowa.  Kurier Polskiego Państwa Podziemnego, powstaniec warszawski, dziennikarz BBC, wieloletni dyrektor sekcji polskiej Radia Wolna Europa, autor niezliczonych publikacji, w tym takich bestsellerów jak „Kurier z Warszawy”. Władysław Bartoszewski witając Nowaka na Okęciu w sierpniu 1989 r., kiedy ten po raz pierwszy od wojny odwiedzał ojczyznę, nazwał go „najwybitniejszym ambasadorem Polski od czasów Ignacego Paderewskiego” i „budowniczym mostów”.

      Jan Nowak – Jeziorański był niepoprawnym patriotą. Całe swoje dorosłe życie oddał walce o odzyskanie przez Polskę niepodległości.

      Właściwie nazywał się Zdzisław Antoni Jeziorański. Jan Nowak to jeden z jego okupacyjnych pseudonimów, który z czasem stał się częścią oficjalnego nazwiska.

     Urodził się 2 października 1914 r. w Berlinie jako syn Wacława Jeziorańskiego i Elżbiety z Piotrowskich Jeziorańskiej. Berlin jako miejsce urodzenia to sprawa losowa. W momencie wybuchu I wojny światowej (koniec lipca 1914) pani Elżbieta Jeziorańska, będąca w 7. miesiącu ciąży przebywała w Sopocie, znanym już wówczas kurorcie. Polska wtedy nie istniała. Sopot leżał na terenie Niemiec,  Jeziorańscy mieszkający w Warszawie byli obywatelami Rosji. Niemcy i Rosja z dnia na dzień znalazły się w stanie wojny. Pani Elżbieta wraz z innymi obywatelami Rosji przebywającymi na terenie Niemiec została internowana i przewieziona do Berlina. Tam dwa miesiące późnej urodził się Zdzisław, przyszły Nowak - Jeziorański. Powrót do domu nastąpił dopiero w 1915 r., kiedy Niemcy wyparli Rosjan z centralnej Polski i zajęli Warszawę.

      Dzieciństwo i młodość naszego Patrona to niepodległa II Rzeczpospolita. Zdzisław ukończył Gimnazjum Państwowe im. Adama Mickiewicza. Działał w harcerstwie. Nawiązał trwałe przyjaźnie. Jako kierunek studiów wybrał ekonomię na UAM w Poznaniu, gdzie następnie pisał doktorat pod kierunkiem profesora E. Taylora. Karierę naukową przerwała II wojna światowa.

      W czasie wojny obronnej 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, ale uciekł wyskakując z pociągu. Od 1941 r. zaangażowany w działalność państwa podziemnego. Uczestniczył w akcji „N”, czyli „Niemcy,” polegającej na kolportowaniu wśród Niemców ulotek i prasy antyhitlerowskiej w języku niemieckim. Nowak wykorzystywał do tego pracę i mundur kolejarza. Od początku działalności w podziemiu publikował w prasie podziemnej.

       W 1943 r. jako tajny kurier został wysłany do Sztokholmu, gdzie dotarł ukrywając się na statku towarowym pod zwałami węgla. W kolejnej misji, rozpoczętej w 1943, a zakończonej w 1944 roku dotarł do Londynu. Tam rozmawiał zarówno z premierem polskiego rządu emigracyjnego, Stanisławem Mikołajczykiem, jak  Naczelnym Wodzem Kazimierzem Sosnkowskim. Przyjął go także Winston Churchill. Podczas pobytu w Anglii zawarł znajomość z innym legendarnym kurierem – Janem Karskim.

      Powrócił do Polski przez będące już w rękach aliantów Włochy na pokładzie samolotu, który wylądował w Zabawie pod Tarnowem, aby odebrać i dostarczyć do Anglii zdobyte przez AK fragmenty V – 2.  Do Warszawy dotarł tuż przed wybuchem powstania warszawskiego. Po złożeniu raportów włączył się do walki. Kierował powstańczym radiem „Błyskawica”. We wrześniu 1944 (w czasie powstania) ożenił się z łączniczką AK Jadwigą Wolską,  pseudonim „Greta”.

      Po powstaniu, wykonując rozkaz Komendanta Głównego AK gen. T. „Bora” Komorowskiego przedostał się wraz z żoną na Zachód. W Londynie w latach 1948 – 1951 pracował w redakcji polskiej BBC. Od 1951 r. współtworzył, a latach 1952 – 1975 kierował sekcją polską Radia Wolna Europa z siedzibą w Monachium.

     Po rezygnacji z funkcji dyrektora RWE Nowak skupił się na pisarstwie, czego efektem była m.in. publikacja wojennych wspomnień, czyli „Kuriera z Warszawy”. Przez dwa lata mieszkał w Szwajcarii. Następnie przeniósł się do USA. Tam zaangażował się prace Kongresu Polonii Amerykańskiej i wspólnie ze Zbigniewem Brzezińskim lobbował w polskich sprawach.  Za prezydentury Jimmy'ego Cartera i Ronalda Reagana był konsultantem amerykańskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Do Polski przyleciał dopiero po wyborach 4 czerwca 1989 r. (w sierpniu), a na stałe w 2002 r. W roku 1999 zmarła żona Nowaka Jadwiga „Greta” Wolska.

     W ostatnich latach życia Nowak z całych sił wspierał kampanię na rzecz członkostwa Polski w NATO (1999) i UE (2004), co postrzegał jako gwarancję bezpieczeństwa naszego państwa.

     Był wzorem państwowca, kiedy wybory wygrali postkomuniści z SLD, których nie popierał i wcześniej często krytykował (2001), powiedział: „ja mogę nie lubić tego rządu, ale on został wyłoniony w wolnych wyborach i jest moim rządem, bo jest rządem polskim”.

     Jan Nowak  - Jeziorański zmarł 20 stycznia 2005 r. W jego pogrzebie na Cmentarzu Powązkowskim  uczestniczyła  delegacja uczniów i  nauczycieli Naszej Szkoły.

     Od 4 czerwca 2006 r. Jan Nowak Jeziorański jest Naszym Patronem.

Społeczne Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego STO

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego Społecznego Towarzystwa Oświatowego

Adres: ul. Polinezyjska 10 A, Dzielnica Ursynów, 02-777 Warszawa
Kontakt: +48 (22) 649 12 00; +48 798 845 768 sekretariatlo@zsosto.pl
Godziny pracy sekretariatu: 7:00-15:00